Pomoc społeczna udziela wsparcia w formie świadczeń pieniężnych oraz niepieniężnych.
Świadczenia pieniężne to:
- zasiłek stały
- zasiłek okresowy
- zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy
Świadczenia niepieniężne to:
- praca socjalna
- składki na ubezpieczenie zdrowotne
- składki na ubezpieczenie społeczne
- pomoc rzeczowa,
- sprawienie pogrzebu
- poradnictwo specjalistyczne
- schronienie
- posiłek
- niezbędne ubranie
- usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania,
- pobyt i usługi w domu pomocy społecznej.
Pomoc pieniężna:
Zasiłek stały - przysługuje pełnoletniej osobie całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy z powodu niepełnosprawności, spełniającej kryterium dochodowe.
Całkowita niezdolność do pracy oznacza - całkowitą niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych albo zaliczenie do I lub II grupy inwalidów lub legitymowanie się znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Wysokość zasiłku stałego ustala się w przypadku osoby samotnie gospodarującej jako różnicę między kryterium dochodowym tj. 701 zł, a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 645 zł miesięcznie; w przypadku osoby w rodzinie jako różnicę między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie tj. 528 zł, a dochodem na osobę w rodzinie. Kwota zasiłku nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie.
Zasiłek okresowy - przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego.
Kwotę zasiłku okresowego ustala się do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby/rodziny a dochodem tej osoby lub rodziny, z tym że kwota zasiłku nie może być niższa niż 50% tej różnicy.Minimalna kwota jaka może być przyznana to 20 zł. Okres, na jaki przyznane zostanie to świadczenie, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy.
Zasiłek celowy - jest to świadczenie fakultatywne przyznawane na zaspokojenie niezbędnej potrzeby życiowej, a w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.
Osobom bezdomnym i innym osobom nie posiadającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń zdrowotnych może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne.
Zasiłek celowy na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego
- świadczenie to przysługujące osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego. W takim przypadku może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi.
Zasiłek celowy na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną
- świadczenie to przysługuje osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej. W takim przypadku może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi.
Specjalny zasiłek celowy - jest to świadczenie, które może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium ustawowe - w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny.
Pomoc niepieniężna
W ramach tej pomocy udzielana jest pomoc w postaci - schronienia, posiłku, sprawienia pogrzebu, niezbędnego ubrania, usługi opiekuńcze, umieszczanie w Domu Pomocy Społecznej, składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne, poradnictwo specjalistyczne, praca socjalna.
Schronienie - udzielenie schronienia następuje poprzez przyznanie tymczasowego miejsca noclegowego w noclegowniach, schroniskach, domach dla bezdomnych i innych miejscach dających schronienie.
Posiłki - pomoc w postaci jednego gorącego posiłku dziennie przyznawana dzieciom i młodzieży w okresie nauki w szkole może być realizowana w formie zakupu posiłków.
Sprawienie pogrzebu - pomoc społeczna obejmuje również obowiązek sprawienia pogrzebu w sposób ustalony przez gminę, zgodnie z wyznaniem zmarłego. Sprawienie pogrzebu jest zadaniem własnym gminy o charakterze obowiązkowym.
Składka emerytalno-rentowa dla osoby rezygnującej z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem oraz rodzeństwem.
Takim osobom ośrodek pomocy społecznej opłaca składki emerytalno-renotwe za czas sprawowania opieki.
Warunki uzyskania takiej pomocy:
- dochód na osobę w rodzinie osoby opiekującej się nie może przekraczać 150 proc. kryterium dochodowego na osobę w rodzinie;
- osoba opiekująca się nie może podlegać ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z innych tytułów lub pobierać renty bądź emerytury;
- konieczność sprawowania opieki musi być potwierdzona zaświadczeniem wydanym przez lekarza.
Składka nie będzie opłacana osobom, które:
- ukończyły 50 lat i nie posiadają okresu ubezpieczenia wynoszącego co najmniej 10 lat
- posiadają okres ubezpieczenia wynoszący 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn
Usługi opiekuńcze - wsparcie w postaci usług opiekuńczych udzielana jest osobom, które z powodu wieku, choroby itd. potrzebują pomocy innych osób.
Usługi takie mogą być przyznane zarówno osobom samotnym, jaki i osobom, które mają rodzinę, w przypadku, gdy rodzina nie jest w stanie opieki takiej zapewnić. Usługi obejmują przede wszystkim pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną.
Domy Pomocy Społecznej - pomoc w postaci pobytu w domu pomocy społecznej skierowana jest do osób, które wymagają całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, a dla której pomoc nie może być zrealizowana w postaci usług opiekuńczych.
Domy Pomocy Społecznej dzielą się na:
- domy dla osób w podeszłym wieku;
- domy dla osób przewlekle somatycznie chorych;
- domy dla osób przewlekle psychicznie chorych;
- domy dla dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie;
- domy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie;
- domy dla osób niepełnosprawnych fizycznie.
Opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą:
- mieszkaniec domu - do wysokości 70 proc. swojego dochodu;
- małżonek, zstępni przed wstępnymi, w przypadku gdy dochód tych osób przekracza 300 proc. kryterium dochodowego, jednak kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300 proc. tego kryterium;
- w przypadku niewywiązania się z wnoszenia opłat przez osoby wymienione powyżej, za pobyt w domu płaci zastępczo gmina. Gminie przysługuje prawo dochodzenia zwrotu poniesionych na ten cel wydatków.
Za pobyt w domu opieki społecznej opłaty wnoszą w kolejności:
- mieszkaniec domu;
- małżonek, zstępni przed wstępnymi;
- gmina, z której osoba została skierowana do domu opieki społecznej;
W przypadku, gdy mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność, rodzina oraz gmina nie mają obowiązku wnoszenia opłat.
Ośrodek Pomocy Społecznej udziela osobom i rodzinom pomoc w formie pracy socjalnej, poradnictwa specjalistycznego w szczególności prawnego, psychologicznego. Pracownicy socjalni udzielają również pomocy w załatwianiu spraw urzędowych oraz w utrzymaniu kontaktów z otoczeniem.